Hoe kan je bijdragen aan het stoppen ervan?

Op zich heeft iedereen een rol te spelen in het stoppen van seksueel geweld. Als vriend, familie, buur, collega of vreemde kan je situaties opmerken die op geweld kunnen wijzen. Je hebt dan de mogelijkheid om voor, tijdens en na het incident van seksueel geweld in te grijpen.

Wat kan je doen voor seksueel geweld ontstaat?

Als bystander kan je bijdragen tot het verhogen van geweld door seksueel geweldsmythes te onderschrijven. Seksueel geweldsmythes zijn verkeerde veronderstellingen over wie seksueel geweld pleegt, wie slachtoffer wordt en hoe het geweld ontstaat. Je onderschrijft seksueel geweldsmythes, als je van bijvoorbeeld de volgende stellingen overtuigd bent:

Als je als meisje of vrouw kort gerokt over straat loopt, dan vraag je eigenlijk dat mannen een opmerking over hoe sexy je benen wel zijn.
Als je als man je lijf aftraint, dan doe je dat toch gewoon omdat vrouwen in zwijm zouden vallen en die gespierde bips of six pack van jou in hun handen willen voelen.
Als je een man eerst opwindt, is het toch normaal dat hij zich niet meer kan inhouden.

Enkele voorbeelden van verkrachtingsmythes zijn:

Je kan maar beter niet alleen in een park lopen want daar kunnen verkrachters zich schuil houden.
Mannen die andere vrouwen of mannen verkrachten, zijn altijd psychopaten en monsters.
Mannen kunnen geen slachtoffer worden van seksueel geweld en zeker niet door een vrouw.
Het feit dat hij een erectie kreeg terwijl hij verkracht werd wil toch zeggen dat hij er eigenlijk van genoot.
Vrouwen fantaseren over verkrachting en willen het dus eigenlijk stiekem allemaal

Je kan ook bijdragen aan seksueel geweld door aan "victim blaming" te doen: je vindt dat slachtoffers ook schuld hebben aan het geweld. Victim blaming doe je bijvoorbeeld in de volgende situatie: "Ze had maar niet alleen naar haar kot moeten fietsen, we hebben het haar nog zo gezegd". Als je aan iemand zegt: "Het is niet omdat je dronken bij hem in slaap gevallen bent, dat je daarmee zegt: ok, pak mij maar terwijl ik hier lig te slapen." doe je het omgekeerde en ga je als medestander verkrachtingsmythes en victim blaming tegen.

Als omstander maak je ook heel vaak deel uit van de context waarin het seksueel geweld zich voordoet en kan je dus actief bijdragen aan de peer normen die dit ofwel appreciëren of ontmoedigen. Bijvoorbeeld door je actief uit te spreken tegen die peer normen: "Het is niet omdat je iemand mee vraagt naar je kot om nog iets te drinken, dat je ook per definitie vraagt om seks". Omstanders die een dergelijke rol opnemen, noemen we ook de "andersdenkende omstanders".

Wat kan je doen terwijl het geweld plaats vindt?

Als omstander kan je in de plaats van passief toe te kijken en te hopen dat er iemand anders wel iets zal ondernemen ook zelf actief ingrijpen en optreden als "verdediger" in het belang van het slachtoffer. Wat we dan doen is vaak een rationeel proces van afwegen wat onze mogelijkheden zijn: gaan we direct tussen komen? Proberen we de pleger af te leiden of het slachtoffer weg te leiden? Kunnen we ook andere omstanders betrekken en hen vragen om ook mee verantwoordelijkheid op te nemen en iets te doen, zoals bijvoorbeeld de politie of 112 bellen?

Wat kan je achteraf doen?

Voor mensen waarvan we weten dat ze geweld hebben meegemaakt, kunnen we nog altijd een belangrijke rol spelen als "steunfiguren". Hierdoor kan je de impact van het geweld op het leven van iemand die seksueel geweld meemaakte mee beperken.

Je kan bijvoorbeeld een luisterend oor bieden zonder het slachtoffer evenwel over alle details uit te horen. Je kan ook voor een sociaal opvangnet zorgen en mee zoeken naar professionele hulp en zorg. Als je weet hebt van hoe het geweld tot stand kwam, wat er gebeurde of wat de gevolgen waren, kan je als ook als "getuige" optreden en zo plegers verantwoordelijk houden voor hun daden.

Wat kan je altijd doen?

Tenslotte kan je als bystander ook proactief zijn terwijl er zich niet meteen een acuut risico op seksueel geweld voordoet. Dit kan je bijvoorbeeld doen door meer informatie op te zoeken van hoe geweld tot stand komt, wat risicofactoren en gevolgen zijn, wat je kan doen en er openlijk voor uit te komen dat je wil bijdragen tot het voorkomen of stoppen van seksueel geweld door bijvoorbeeld badges te dragen van preventie-campagnes, door er over te praten, acties en campagnes op te zetten, enzovoort. Dergelijke medestanders worden ook "trendsetters" genoemd omdat ze leiders in verandering zijn....